Przenoszenie zabytków to zawsze ostateczność, ale czasem jedyny sposób na ich ocalenie. Taki los spotkał zagrodę w Krzyszkowicach, która musiała ustąpić miejsca przebudowie drogi krajowej nr 7, czyli „Zakopianki”. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) sfinansowała demontaż, konserwację i translokację budynku do powstającego Parku Edukacyjnego w Branicach.
Krajobraz wzdłuż „Zakopianki” jest tak zdegradowany, że nawet bez modernizacji drogi przeniesienie XIX-wiecznego, drewnianego domu wydawałoby się rozsądne. Fundacja Ochrony Zabytków Architektury Drewnianej podjęła współpracę z firmą ŁFBN, działającą na zlecenie Nowak-Mosty. Prace przebiegają pod kierunkiem Adama Golańskiego, a jego zespół wykazuje się doświadczeniem i dbałością o zabytkową substancję.
Przy oznaczaniu elementów zastosowano metodę stron świata, by w razie potrzeby umożliwić prawidłowy montaż. Demontaż wymaga precyzji i szacunku dla ciesielskich detali, co pozwoliło odzyskać ok. 70% drewnianej substancji zabytkowej, a także gliniane tynki, detale stolarskie i kowalskie.
Belki oznaczano kredą i ołówkiem – blaszki mogłyby odpadać w transporcie. Kluczowe jest także właściwe składowanie i zabezpieczenie materiału, by uniknąć deformacji budowli po ponownym montażu.
Zabytki to nie tylko konstrukcja, ale też ślady dawnych mieszkańców – narzędzia, fragmenty mebli, zapisane zeszyty. Ich zachowanie to część misji ochrony dziedzictwa.
